Osobenosti jezika...

Jezik se javlja kao moć govora - kao sposobnost ljudi da imenuju stvari i da govore. Jezik je dakle sredstvo (instrument) komunikacije. On je dvostruko artikulisan ili određen:

1. planom sadržaja - to su jedinice sa značenjem (reči)

2. planovi izraza - jedinice bez samostalnog značenja koje svojom kombinatorikom daju jedinice za značenje: PILAV, LAV, VILA, PILA, PLIVA, IVA, VAL, LIPA, PLAV, VAPI, PIVA. Jezik je ekonomičan sistem - ima u našem jeziku 30 glasova, od kojih se može dobiti na desetine hiljada reči. A to znači da ga odlikuje i bogata produktivnost.

Jezik kao najsavršenije sredstvo komunikacije, karakteriše svojstvo dislokacije, tj. da se može govoriti o stvarima koje su prisutne i odsutne, onome što je postojeće i izmišljeno, pomoću njega čovek menja vreme i prostor.

O jeziku se može govoriti kao o društvenoj kategoriji (nastaloj u društvu i označava odnose u njemu), ali i kao o psihološkoj kategoriji (on je u svesti čoveka, izražava njegovo biće).

Tamo gde imamo plan sadržaja ili jedinice sa značenjem možemo govoriti o jeziku kao sistemu znakova, koji su usvojili članovi jedne jezičke zajednice radi međusobnog sporazumevanja (komunikacije).

GOVOR je zvučna realizacija jezika kao sistema znakova.

Jezički znak čine:

1. ono što označava - OZNAKA

2. OZNAČENO (svaki element našeg iskustva)

Oznaka je akustična ili zvučna slika (to je ono što čujemo)

Označeno je predmet, pojava, biće, pojam.

PAS = konkretna domaća životinja, koja laje i ujeda.

Jezički znak (reč) - osnovna jedinica u jezičkom sistemu.

oznaka + predmet = SMISAO

Jezik kao sredstvo sporazumevanja i sistem znakova, pored ekonomičnosti i produktivnosti, karakterišu ga i druga svojstva: menjanje (nastaje, traje, neke reči odumiru), raznovrsnost i određene norme (pravila).

JEZIK I KOMUNIKACIJA

Jezik je osnovna spona među ljudima. Kažemo "OSNOVNA", zato što komunikacija uključuje i druga sredstva - gestove, mimiku, vizuelne i zvučne znake, matematičke simbole. Komunikacija može da postoji između ljudi i ljudi, ljudi i mašina, mašina i mašina. Glavni zadatak jezika je pružanje neke poruke i opštenja među ljudima. Jezik je uslovljen društvenim, kulturnim i tehnološkim kretanjima koja ga čine promenljivim. Jezička komunikacija pokazuje da je jezik znak ličnog identiteta (otkriva svest čoveka, njegova osećanja, obrazovni nivo) i kolektivne pripadnosti (iz njega se vidi kom narodu pripada pojedinac). On ističe sličnosti među ljudima, ali i ukazuje na njhove razlike. Karakteriše ga IZRAŽAVANJE misli, osećanja, svega onoga što je u biću i saopštavanje neke informacije koje imaju određeni naučni karakter ili opšti smisao. Njegove funkcije su mnogostruke, od kojih je najznačajnija upravo saznajna - prenošenje sa znanja i iskustva kako ličnog tako i kolektivnog, zbog čega i kažemo da je u jeziku pamćenje i prenošenje svekolikog znanja ljudskog. Jezik dakle stvara i menja svet - u njemu su tekovine mnogih civilizacija (enciklopedije, biblioteke, mašine sa memorijom).

Moć jezika je velika, pa se zbog toga treba s pažnjom odnositi prema njemu: raditi na njegovom bogaćenju, birati reči i znati kad, gde i kako nešto izraziti. Sa jezikom ide napredak, uspeh čoveka, ali i nevolje i neuspesi.

U sistemu jezičke komunikacije može doći do nerazumevanja ili nesporazuma, razlog može biti: suvišna upotreba nekih elemenata (prezasićenost), smetnja ili šum, pogrešna upotreba reči.