Drama...

-komedija

-tragedija

-drama u užem smislu

Tri književna roda:

1. lirika

2. epika

3. drama

Naziv potiče od grčke reči DRAMA što znači RADNJA. Javlja se u 6 veku pre nove ere. Nastala je iz horske pesme, a tvorcem se smatra Tespis, koji je iz hora izdvojio pojedinca i od njega načinio prvog glumca. Radnja se ostvaruje kroz dramske situacije, iz odnosa ili sukobljavanja likova. Radnja izvire iz dijaloga. Likovi su dati u direktnoj akciji: govore, kreću se, sukobljavaju se. Drama je namenjena pozorištu (teatru). TEATROLOGIJA je nauka koja izučava pozorište u drami. Radnja je zgusnuta, teče intenzivno. Puno je nesporazuma i sukoba, što u gledaocu izaziva napetost  i interesovanje, koje ne slabi do kraja. (Najviše 5, najmanje nijedan). Vlada princip jedinstva radnje, koje se ostvaruje čvrstom kompozicijom dramskog dela. Prolazi kroz 5 etapa:

1. ekspozicija

2. zaplet

3. kulminacija

4. peripetija (preokret)

5.  rasplet.

Radnja se odvija postepeno, gradacijski, po etapama. Radi preglednosti, predaha glumaca i sređivanja utisaka kod gledalaca, radnja se deli na manje celine ČINOVE i POJAVE (SCENA, PRIZOR). Drama ima veze sa epikom i lirikom. Lirska mesta sadržana su u monologu, kad lik ispoveda sebe. Epski elementi prisutni su u napomenama koje važe za glumce ili reditelja, a koje se zovu REMARKE ili DIDASKALIJE. Likovi su dati kao pozitivni i negativni, da bi bilo neslaganja i sukoba.

DIDASKALIJE - uputstva pisca dramskog dela, stavljene u zagradu, namenjene reditelju, glumcima, čitaocu.

DIJALOG - postupak oblikovanja književnog dela, kojim se kroz govor junaka otkriva karakter i tok radnje

DRAMA - književni rod koji obuhvata sve vrste dramske književnosti.

DRAMSKE VRSTE:

1. FARSA - vulgarni humor

2. PASTORALA - renesansna pastirska igra

3. MASKERATA - renesansna šaljiva igra

4. VODVILJ - laka komedija sa pevanjem

5. OPERA - tekst libreto

6. OPERETA

7. MELODRAMA - sentimentalna igra sa muzičkom pratnjom

EKSPOZICIJA - uvodni deo književnog dela (prava, zadržana u tekstu, obrnuta na kraju dela)

EPIZODA - sporedni događaj od značenja za opšti smsiao dela.

EPILOG - dodatak posle raspleta.

KALAMBUR - smišljena igra reči.

MONOLOG - razgovor sa samim sobom, glasno razmišljanje.

GLUMA - umetnička delatnost koji gestom, mimikom, igrom, uz masku, kostim predstavlja junaka.

GLUMAC - izvođač, umetnik.

REŽIJA - scensko uobličavanje dramskog teksta za pozorište, film, radio, TV.

REDITELJ - oživljava delo.

SCENARIO - kratak sadržaj radnje izdeljen na scene.