Posleratna srpska književnost više je odraz generacijskih, intelektualnih i pesničkih shvatanja, nego li posebnih pravac i struja. Prva posleratna generacija stvara od 1948 do 1950. Ona ima aktivistički odnos prema stvarnosti: izašla iz rata, pod uticajem doživljenog, piše o borbama, o partizanskom herojstvu i to na romantičarski način - jednostrano sa puno idealizacije. Neki od njih okrenuti su i postojećoj stvarnosti, koja se obnavlja; pišu i pevaju o izgradnji zemlje, u dela unose optimizam i raspevani duh mladih, koji u akcijama vode borbu za bolji život. To je razdoblje utilitarne ili angažovane književnsoti, koja slavi borbu, entuzijazam i san o boljoj budućnosti. Ova književnost je pod snažnim uticajem ruskog socijalističkog realizma, zbog čega je i toliko ideološki bila obojena.
Posle inform biroa i kidanja bratskih veza sa Rusijom, a samim tim i sa ideologijom, dolazi do odstupanja u slikanju stvarnosti. Ćosić u romanu "Daleko je sunce" stvara lik komuniste koji se razočarao i posustao, a Mihajlo Lalić u "Svadbi" daje lik četnika u kome ima i nečeg ljudskog.
Posle rata aktivno stvaraju i predratni pisci, koji su pisali klasičnim stilom, kao D. Maksimović, Andrić, V. Petrović, I. Sekulić. Tu je i generacija predratnih nadrealista, koji i dalje stvaraju u nadrealističkom duhu: Dušan Matić, O. Davičo, A. Vučo, Milan Dedinac.
Stvara i M. Crnjanski koji se vraća iz emigracije, a koji je uticao na stvaranje lirike poznate pod nazivom "poezija mekog i nežnog štimunga"; to je bila melanholična poezija, sva od kopnjenja i pomisli na prolaznost, rastajanje, lutanje i smrt. Takvu liriku su stvarali: Slavko Vukosavljević i Svetisalv Mandić.
Prva generacija avangardnih srpskih pesnika javlja se početkom 50-ih godina. To su Miodrag Pavlović sa zbirkom"87 pesma" (1952) i V. Popa sa zbirkom "Kora" (1953). Oni donose novi jezik nove pesme i novo shvatanje poezije. Oko njih se vode polemike na tribinama i u časopisima: "Mladost", "Savremenik" i "Delo", što je obeleženo kao sukob između starih i novih.
Druga generacija pesnika dolazi nakon nekoliko godina i nju čine: Jovan Hristić, Velimir Lukić, Branislav Radović, Ivan V. Lalić. Oni proširuju jezičke i tematske prostore poezije. Njihova poezija je intelektualna, često sa klasicističkim motivima i temama, osobito u dramama V. Lukića i J. Hristića. Od proznih pisaca javljaju se: A. Isaković, Miodrag Bulatović sa knjigom "Đavoli dolaze" i "Crveni petao leti prema nebu"; zatim Meša Selimović.
14. 10. 93.
Нема коментара:
Постави коментар